Geschiedenis / Europa / Schotland / Kilsyth

 

 

Opwekking in Kilsyth (1839)

 

"Burns jr. was bestemd geworden om zich te belasten met de St. Peter’s, Dundee, de gemeente van de godzalige Robert Murray M’Cheyne, terwijl haar herder afwezig was toen hij op zijn beroemde zendingsreis was naar de posten van de Kerk voor zending onder de Joden. Op donderdag 18 juli woonde Burns de begrafenis van een bloedverwant in Paisley bij en bleef op de weg terug naar Dundee te Kilsyth voor het Avondmaal dat op de volgende Sabbat gevierd zou worden. In de loop van de Avondmaalsviering leidde hij verscheidene diensten met grote bijval. Op maandag werd aangekondigd dat, indien het weer het toeliet, de jonge prediker de volgende morgen voordat hij vertrok naar zijn werk in Dundee, een openluchtbijeenkomst zou toespreken op het openbare plein van de stad. Voor het volk van Kilsyth was hij op grond van verscheidene zaken een belangwekkende persoonlijkheid: hij was iemand uit henzelf, zijn kracht als prediker verrukte hen en zij wisten van zijn zendingsvoornemens. Dienovereenkomstig werd een grote menigte verwacht. De dag bewees zich evenwel ongunstig en de dienst moest in de kerk gehouden worden. Burns zag in deze beschikking een wijze voorzienigheid Gods, “want, terwijl het aan de ene kant noodzakelijk was dat onze bijeenkomst bekendgemaakt zou worden voor de openlucht om de grote menigten te verzamelen, was het aan de andere kant zeer nodig voor de rechte besturing van zulk een heerlijk werk als dat wat volgde, dat wij binnen deuren vergaderd zouden zijn.”

Ieder gedeelte van het gebouw was overvol en Burns predikte vanuit Psalm 110:3: “Uw volk zal zeer gewillig zijn op den dag Uwer heirkracht.” Tegen het slot van de verhandeling sprak de prediker over de wonderlijke uitstorting des Geestes in de Kirk of Shotts op die altijd-gedenkwaardige maandag toen er vijfhonderd behouden werden.

Wat onmiddellijk plaatsvond wordt het beste beschreven in zijn eigen woorden: “Juist als ik bezig was te spreken over de gelegenheid en de aard van deze wonderlijke toespraak, gevoelde ik mijn eigen ziel op zulk een opmerkelijke wijze bewogen dat ik er toe gebracht werd, evenals Mr. Livingstone, om te pleiten met de onbekeerden vóór mij om het ogenblikkelijk eens te worden met Gods genadeaanbod, en ging aldus voort totdat de kracht van de Geest des Heeren zo machtig op hun zielen werd dat deze alles met zich meevoerde, gelijk de geweldige gedreven wind van het Pinksterfeest.

Gedurende al de tijd dat ik aan het spreken was, luisterde het volk met de meest geboeide en plechtige aandacht, en met vele stille tranen en inwendig gekreun van de geest; maar op het laatst werden hun gevoelens te sterk voor alle gewone zelfbeheersing en barstten gelijktijdig los in wenen en rouwklagen, tranen en gekreun, vermengd met uitroepen van blijdschap en lof van sommigen van het volk Gods.” De beroering was noodzakelijkerwijze groot.

“Gedurende een tijd,” zegt zijn vader, “was de stem van de prediker geheel onhoorbaar; een Psalm werd trillend gezongen door de voorzanger en door een deel van de toehoorders, waarvan de meesten in tranen waren. Ik werd door een van de ouderlingen geroepen om naar een vrouw te komen die in diepe benauwdheid aan het bidden was; verscheidene afzonderlijke personen werden overgebracht naar de consistorie en onmiddellijk werd een gebedsbijeenkomst begonnen. Dr. Burns van Paisley sprak tot het volk in de kerk op een wijze van waarschuwing en van besturing, opdat de onvervalste, diepe, inwendige werking des Geestes voort mocht gaan, terwijl hij de natuurlijke opgewondenheid niet bemoedigde.”

 

Het aldus begonnen werk ging gedurende vele weken voort. Dagelijkse diensten werden gehouden, zeer dikwijls in de kerk, maar soms op het openbare plein en op het kerkhof. Het volk toonde een intense gretigheid om het Evangelie te horen.

“Het weefsel,” zegt een ooggetuige, “werd niets voor de wever, evenals het smidsvuur voor de smid, zijn werkbank voor de timmerman, zijn voor voor de ploeger. Zij verlieten alles om zich te verdringen in de kerken en de gebedsbijeenkomsten. Er waren avondpreken in iedere kerk, huiselijke bijeenkomsten voor gebed in iedere straat, twee mensen of drie in ernstig gesprek op iedere weg en afzonderlijke worstelaars met God in de eenzame plaatsen van het veld en het dal.” De verschillende denominaties werkten in volkomen harmonie.

Mijnheer Archibald Edmonstone, de plaatselijke eigenaar, een godvruchtig man van besliste High Church opvattingen, begunstigde de beweging grotelijks. Onder de datum van 12 oktober 1839 schreef hij aan het volk van Kilsyth en zei dat hij “gevoelde dat het juist was om te erkennen dat de hand van God aan het werk was en om dankbaar te geloven dat het Hem in de verborgenheden van Zijn voorzienigheid behaagd had uw hogelijk begunstigde plaats op een bijzondere en opvallende wijze te bezoeken.”

In de oude Relief Church hield Dr. Anderson van Glasgow een reeks van toespraken over de wedergeboorte, naderhand gepubliceerd in de vorm van een verhandeling. Dr. Heugh predikte, bezocht en leerde. De Methodisten en Independenten sloegen in het werk de handen ineen. Het volk zelf werd gemakkelijk overgehaald om de openbare eredienst bij te wonen, hetzij het vroeg in de morgen of laat in de avond was. De onmiddellijke verandering in de toestand van de stad was groot.

Schrijvend op 16 september zegt Mr. Burns, senior: “De staat van de maatschappij is volkomen veranderd. De politiek is geheel voorbij bij ons. De godsdienst is het enige voorwerp van belangstelling. Van hen die voorheen elkander voorbijgingen wordt nu gezien dat zij handen schudden en spreken over het alles in beslag nemende onderwerp. De invloed is zo algemeen verspreid dat een vreemdeling die op goed geluk enig huis binnengaat zichzelf er temidden van zal bevinden.”

Terwijl zij het gebruik van de vroegere opwekkingen volgden, besloot de kerkenraad om een tweede Avondmaalsviering te houden op 22 september. Tegen deze tijd had het nieuws van wat in de stad gebeurde zich over Schotland verspreid en op de vastgestelde Sabbat kwamen grote aantallen uit alle delen van het land. De stad moet getuige zijn geweest van vele buitengewone tonelen gedurende de vijf dagen over welke de bijeenkomsten verspreid waren. Er werd berekend dat niet minder dan twaalf tot vijftienduizend mensen samenstroomden naar de stad en dat tenminste tienduizend tegenwoordig waren bij de viering van het sacrament, hetzij als Avondmaalsgangers of als toeschouwers.

Donderdagavond “was een opmerkelijke avond van gebed, verborgen en gemeenschappelijk; waarschijnlijk was het niet een uur of wake van de nacht algeheel stil.” De Sabbatsdiensten eindigden niet voor vijf uur op maandagochtend. Predikdiensten werden op de hoeken van de straat gehouden en in verscheidene van de bijeenkomsten was er veel opgewondenheid. Zoals zo dikwijls het geval is geweest, beproefden controversialisten naarstig een oogst voor hun eigen bijzondere leerstellingen binnen te halen. Maar velen beleden bekeerd te zijn en zelfs nadat de gelegenheid voorbij was, kon Burns schrijven: “Wij horen dagelijks dat er goed gedaan is aan vreemdelingen die gelijk Zacheüs kwamen om te zien wat het was, die in het hart gestoken zijn geworden en als nieuwe mensen zijn weggegaan.”    

​

Schotland saw His glory, Compiled and Edited by Richard Owen Roberts
International Awakening Press